جستاری درباره واژه «نظر»

نویسندگان

رضا کسروی

پژوهشگر دکتری معماری منظر، دانشگاه تهران احمدعلی فرزین

دکتری معماری. پردیس هنرهای زیبا. دانشگاه تهران

چکیده

امروزه واژه نظر و هم خانواده های آن مانند نظرگاه، منظر و منظره با بسامد زیاد در زبان فارسی مورد استفاده قرار می گیرند. پس از انتخاب واژه منظر به عنوان برابر نهاد واژه انگلیسی لنداسکیپ ( landscape)پیگیری ریشه های زبان شناختی آن و کشف نسبت آن با واژه نِگر فارسی با عنایت به سابقه منظرین تمدن ایرانی، مورد توجه برخی از زبان شناسان و متخصصان رشته معماری منظر قرار گرفت. به نظر می رسد شباهت ظاهری و معنایی این دو واژه، اصلی ترین دلیل تقریب این دو کلمه است به نحوی که برخی از زبان شناسان متاخر، به مُعَرّب بودن این واژه اشاره کرده اند. بررسی ریشه های واژه نِگَر در متون فارسی باستان و میانه و همچنین در متون زبان شناسی فارسی از یک طرف و ریشه یابی کلمه نَظر در خانواده زبان های سامی از دیگر سو نشان می دهد این دو واژه به دو دنیای متفاوت زبان- فرهنگ تعلق دارند و در این میان، واژه نَظر از اصیل ترین واژگان زبان های سامی است و به طورکلی کهن تر از آن است که در گروه معربات جای بگیرد. از دو واژه منظر و منظره از ریشه واژه نَظَر عربی در ادبیات فارسی فراوان استفاده شده است و جستجو در منابع لغت و صرفِ زبان عربی نشان می دهد برخلاف تصور نسبتاً رایج که کلمه مَنظَره را از برساخته های فارسی زبانان می دانند، این واژه نیز عربی است و قابل توجه آنکه در سرآغاز سرایش شعر به زبان فارسی دری، واژه منظره در ابتدا و سپس منظر در دیوان شعرای پارسی گو برای بیان معنایی مورد استفاده قرار گرفته که در معماری و تمدن ایرانی مسبوق به سابقه بوده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

جستاری درباره ی دو واژه ی سکولاریسم و لائیسیته و برابر نهادهای فارسی و عربی این دو

انقلاب فرانسه، زمینه‌ی پیدایش دیدگاه‌ها و مفهومهایی چون لائیسیته و سکولاریسم بود. اگر چه بسیاری در ایران و جهان عرب، این دو پدیده را یکی می‌انگارند، اما با توجه به بنیادها، هدفها و ریشه‌ی واژگانی لائیسیته و سکولاریسم می‌باید میان این دو مفهوم تمایز افکند. استفاده‌ی ابزاری حزبهای مارکسیستی، سوسیالستی، لیبرال و جز اینها، باعث کژفهمی و همسان شماری این دو پدیده شده است. لائیسیته، جدایی دین از دول...

متن کامل

جستاری درباره چیستی لذّت از منظر ابن‌سینا

مسئله لذت از مسائل درازْعمر، سترگ، تأثیرگذار، و در عین حال، مناقشه‌انگیز در طول تاریخ بشری بوده است و از دیرزمان تاکنون توجّه مکاتب مختلف فلسفی‌ـ ‌اخلاقی و همچنین ادیان الاهی و غیرالاهی، به‌صورت سلبی یا ثبوتی، بدان معطوف بوده است. گرچه ابن‌سینا در تعریف لذّت از حکیمان سلف تأثیر پذیرفته، مقلّد محض آن‌ها نبوده است. او دو تعریف برای لذّت ارائه می‌دهد که تعریف دوم کامل‌تر از تعریف نخستین است. او برای تک...

متن کامل

جستاری در تبارشناسی ماده «قرأ» در ساخت واژه «قرآن

جستجوی ریشه و نحوه ساخت برخی از واژگان غریب و کم کاربرد قرآن کریم، دغدغه‌ای است که در طول تاریخ اسلام ‏بسیاری از عالمان لغت و زبان‌شناسان را به خود مشغول داشته و باعث شده نظریه‌های متعددی در این خصوص تولید شود، ‏همانند نظریه وجود واژگان دخیل یا نظریه تشکیل شدن زبان قرآن از مخلوط زبان‌های عربی و آرامی. ‏به نظر می‌رسد از جمله دلایل وجود ابهام در رابطه با ریشه این واژگان و طرح نظریات مختلف، عدم وج...

متن کامل

جستاری درباره عبدالله بن سبا

وجود تاریخی شخصیتی به نام عبدالله بن سبأ یکی از مسائل مورد اختلاف در متون تاریخی و فرقه شناختی جهان اسلام است که با توجه به اهمیت آن مستشرقان نیز در این زمینه به اظهار نظر پرداخته اند. دو دیدگاه متضاد در بارۀ عبدالله بن سبأ وجود دارد؛ دیدگاه نخست او را شخصیتی مؤثر در رویدادهای صدر اسلام می داند و دیدگاه دیگر وجود تاریخی او را زیر سؤال می برد و او را شخصیتی ساختگی می شمرد. نوشتار حاضر پس از بررس...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
هنر و تمدن شرق

جلد ۴، شماره ۱۱، صفحات ۹-۱۴

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023